Sabah Öksürüğü Neden Olur? Nasıl Geçer?

Sabah Öksürüğü Neden Olur?

Sabah öksürüğü, pek çok kişinin karşılaştığı yaygın bir sağlık sorunudur ve birçok farklı sebepten kaynaklanabilir. Sabah öksürüğü sebepleri arasında; geniz akıntısı, kuru ağız, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve tiroid problemleri sayılabilir. Özellikle, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) sonucu yaşanan mide ekşimesi, sabahları öksürüğe neden olabilir. Bronşit, geniz akıntısı veya astım gibi durumlar da sadece sabahları öksürük yaşanmasına yol açabilir.¹

Bazı durumlarda geçmeyen sabah öksürüğü kronik bir hastalığın belirtisi olabilir. Örneğin; KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları sabahları öksürük ile kendini gösterir. Bu durumda sabah öksürüğünü hafifletmek için uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi önem taşır. Sabah öksürüğünün altında yatan nedenin doğru bir şekilde tespit edilmesi ve buna yönelik bir tedavi planının uygulanması, öksürüğü kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahiptir.¹

Sabah öksürüğünün yanı sıra akut öksürük hakkında da bilgi almak isterseniz içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Sabahları Kuru Öksürük Neden Olur?

Sabahları kuru öksürüğün sebepleri arasında birçok faktör bulunur. Bunlar arasında en yaygın olanları aşağıda inceleyebilirsiniz:

Geniz Akıntısı

Sabah uyanınca öksürük sıklıkla geniz akıntısından kaynaklanır. Burun mukozasından fazla mukusun boğaza doğru akması ve orada birikmesi sabahları öksürüğe neden olabilir. Geniz akıntısı olan kişilerde genellikle boğaz ağrısı, sık sık yutkunma ve boğazda yumru hissi gibi belirtiler görülür. Tedavi seçenekleri arasında bol su tüketimi, nemlendirici kullanımı ve başın yüksek konumda tutulması yer alır.¹

Astım

Astım, özellikle gece ve sabah saatlerinde kötüleşebilen kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Astımlı kişilerde sabahları öksürük yaygındır ve bu durum solunum yollarındaki kronik iltihaplanmanın bir sonucudur. Astım tetikleyicilerinden kaçınmak ve doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçları kullanmak bu durumu yönetmeye yardımcı olabilir.¹

Bronşit

Bronşit, solunum yollarının iltihaplanmasına denir ve genellikle soğuk algınlığı veya grip sonrası görülür. Bronşit semptomları arasında kuru öksürükten balgamlı öksürüğe geçiş, göğüs sıkışıklığı ve hafif baş ağrısı bulunur. Sabah kalkınca öksürük, kronik bronşit durumunda daha da belirginleşebilir. Doktorunuzun önerdiği iltihabı azaltacak ilaçlar ve sigara dumanından uzak durmak bronşitin etkilerinin azalmasına yardımcı olabilir.¹

Kuru Ağız

Gece boyunca ağız ve boğazın kuruması, sabahları kuru öksürüğe yol açabilir. Uyku sırasında yetersiz su tüketimi veya ağzın açık kalması bu duruma neden olabilir. Bu nedenle özellikle sabahları bol su içmek bu problemi hafifletebilir.¹

Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)

GERD, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması ve bu durumun gece boyunca devam etmesiyle karakterizedir ve sabahları boğazda yanma ya da öksürük gibi semptomlara neden olabilir. Yemek yedikten sonra en az üç saat geçmeden yatmamak ve başın yüksek konumda tutulması GERD kaynaklı sorunların azalmasını sağlayabilir.¹

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

KOAH, akciğerlerdeki hava keseciklerinin zarar görmesiyle solunum güçlüğüne neden olan kronik bir hastalıktır. KOAH'ın başlıca belirtileri arasında öksürük, hışıltı ve nefes darlığı gelir. KOAH semptomlarını hafifletmek için sigara içilmemesi, düzenli egzersiz yapılması ve ilaç tedavisi önemlidir.¹

Sabahları Balgamlı Öksürük Neden Olur?

Sabahları balgamlı öksürük, çoğu zaman solunum sisteminden tahriş edici maddeleri temizlemek için vücudun verdiği doğal bir tepkidir. Bu durumun birçok nedeni olabilir ve en yaygın olanı soğuk algınlığıdır. Ortalama olarak her insan yılda 2-3 kez soğuk algınlığı geçirir ve gece boyunca mukusun birikmesi sabahları rahatsızlık hissine neden olabilir. Bu durum genellikle boğaz ağrısı, yorgunluk, baş ağrısı, hapşırma ve burun akıntısı gibi belirtilerle birlikte görülür.²

Sabah öksürük krizi; solunum yolu enfeksiyonları, ateş ve göğüste sıkışma hissi gibi ek semptomlara yol açabilir. Ayrıca alerji; toz, küf, polen gibi alerjenlere karşı bir bağışıklık tepkisidir ve koşullara bağlı olarak burun akıntısı, kuru öksürük ve nefes darlığı gibi belirtilere sebep olabilir. Diğer yandan akut ya da kronik bronşit, KOAH ve GERD de sabahları balgamlı öksürüğe neden olur.²

Sabah Öksürüğüne Ne İyi Gelir?

Sabah öksürüğünün tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişir. Doğru bir tedavi için mutlaka dokturunuza başvurmalısınız. Ayrıca bazı iyi gelebilecek yöntemlere göz atabilirsiniz:

Gün İçinde Dinlenin

Soğuk algınlığı veya solunum yolu enfeksiyonları için belirgin bir tedavi olmasa da, yeterli dinlenme vücudun enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olur. Eğer sabahları öksürük problemi yaşıyorsanız gün içinde mümkün olduğunca dinlenmelisiniz.³

Bol Sıvı Tüketin

Bol miktarda sıvı tüketmek, tahriş olmuş boğazı yatıştırabilir ve mukusu gevşetebilir. Ayrıca, soğuk buhar makinesi veya nemlendirici kullanmak da benzer etkiler gösterebilir. Yine de günlük tüketmeniz gereken sıvı miktarına dikkat etmeyi unutmayın.³

Bal Tüketin

Yatmadan önce az miktarda bal tüketmek, inatçı öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, balı 12 aydan küçük çocuklara vermekten kaçının. Aksi halde bir alerjiye sebep olabilir.³

Doktor Önerisiyle Öksürük Bastırıcılar Kullanın

Öksürük bastırıcı ilaçlar, öksürük dürtüsünü azaltabilir ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Ayrıca yine doktorunuzun önerisiyle öksürüğünüz için pastil kullanabilirsiniz.³

Öksürük eğer ateş, nefes darlığı veya göğüste sıkışma ile birlikteyse veya belirtiler bir haftadan uzun sürerse, mutlaka doktorunuza başvurun. Özellikle ciddi durumlar için (KOAH, zatürree, kronik bronşit, astım) doktor tavsiyesi olmadan öksürük ilacı kullanmaktan kaçının. Ayrıca çocuklarda sabah öksürüğü için çare arıyorsanız mutlaka bir çocuk doktoruna danışmalısınız.³

Sabah Öksürüğü Neyin Habercisi Olabilir?

Sabah öksürüğü, çeşitli sağlık durumlarının işareti olabilir. En sık görülen nedenler arasında astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) yer alır. Astım, gece boyunca solunum yollarındaki iltihabın artmasıyla sabahları öksürüğe yol açabilir. KOAH'ta ise akciğerlerdeki hava keseciklerinin hasar görmesi nedeniyle, özellikle sabahları balgamlı öksürük meydana gelir. Aynı zamanda GERD, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşur ve bu da sabahları kuru öksürüğe neden olabilir. Bu belirtiler, ilgili durumların tedavi edilmesi gerektiğinin sinyalleri olabilir.(4)

Sabahları yaşanan kuru öksürük hakkındaki detayları bir araya getirdik. Dilerseniz gece öksürüğü hakkındaki içeriğimize de şimdi göz atabilirsiniz. 

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.